Bu hikayeye sıradan bir ‘başarı hikayesi’
tanımlaması yapmak doğru olmaz. Evet, çok büyük bir başarının imzası var, bunu
her satırda okuyacaksınız. Ama öyle bir azim, öyle bitmez bir umut ve öyle
sonsuz bir inanç var ki; bu yazı bittiğinde okuyan herkes yarım bıraktıklarına
yeniden sarılma gücünü kendinde bulacak kanaatimce.
Bugün dev bir şirketin başında, oğulları ve
kardeşleri ile birlikte uluslar arası çapta başarılı işler yapan bir iş adamı
Kasım Bayram. Çocukluğunda en büyük hayali doktor olmakmış. Ancak olamamış, hayalleri yarım kalmış. Maddi imkansızlıklardan dolayı çok sevdiği okuluna devam
edememiş. 11 yaşında ayakkabı boyacılığına başlamış, ardından işportacılık
yapmış evine ekmek götürmek için. Delikanlılığa ilk adımı attığında onun
çalışkanlığına ve azmine hayran kalan bir iş adamı onu işe almış. Henüz 18
yaşında otobüs işletmesinde gece müdürü olmuş. 20 yaşında ise ticarete atılmış
6 metre kare küçük kuruyemiş dükkanında. Birkaç yıl sonra da ‘benim sarayımdı’ dediği
60 metre karelik yeni ekmek teknesini kurmuş. Bir de küçük kuruyemiş
imalathanesi kurmuş dükkanının yakınına. “Tam işleri yoluna koydum çoluğumu
çocuğumu rahat ettireceğim.” derken bir gece deposunda çıkan yangında her
şeyini kaybetmiş. “Yanan malın büyük bir kısmının henüz borcu bile ödenmemişti.”
diyerek o anın izlerini duygusallıkla anlattı. Üzüntüden yataklara düşse de
yeniden ayağa kalkmış. “Dürüstlük ve dayanışma can suyum oldu.” diyor. İlerleyen
yıllarda da pek çok badire atlatmış ama yoluna devam etmiş kararlılıkla. İş
hayatında verdiği mücadeleye bir kanser eklenmiş. Akciğer kanseri olmuş. Birkaç
ay ömür biçilmiş. Amerika’ya da gitmiş tedavi için ama oradan da umutsuz
dönmüş. Fakat o kanseri de anılarına gömmüş. Şimdi 68 yaşında, 18 torunu var ve
samimiyetle anlattı kat tetiği yolları.
Uzun
bir yol sizinki… Çocukluğunuzla başlayalım mı? Biraz bahseder misiniz çocukluğunuzdan?
Kaç kardeştiniz?
Saymak lazım. (Gülümsüyor ) Babam 3 defa evlenmiş.
Birinci evliliğinden bir kız evladı olmuş. Ayrılmışlar ikinci evliğinden de 3 çocuğu daha olmuş babamın. Sonra da
üçüncü evliliğini yapmış, annemi almış. Annemden de 4 kız 4 de erkek 8 evladı
olmuş. Kalabalık bir aileyiz yani. Çocukluğumun bir bölümü Ağrı’da geçti. Sonra
hayat bizi büyük şehirlere sürükledi. İstanbul, Ankara…
Nasıl
bir çocuktunuz, okulu sever miydiniz?
Okulu çok severdim. Çok da çalışkandım. Hayalim
vardı. Doktor olmak istiyordum. Ağrı’nın Ahmetbey köyü ilkokuluna gidiyordum. İlkokulun son iki yılını başka bir köyde okumak zorunda
kaldım. Açıkçası çok zorlandım. Çünkü bizim köyümüze 7 kilometre uzaklıktaydı
ve ben her gün o yolu yürümek zorunda kalıyordum. Özellikle kışın çok zor
oluyordu, karlara bata çıka o küçücük boyumla okula ulaşmaya çalışıyordum. O dönem
servisler yoktu tabi. Çok yoruluyordum ama şikayet etmiyordum çünkü hayalim
vardı. Okuyup doktor olacaktım. Ama imkansızlıklardan ancak ilk okulu
bitirebildim.
Sonra
ne oldu?
Babamla birlikte Ankara’ya gittik. 12 yaşındaydım ve
ağabeyime yalvardım beni okula yazdır diye. Ağabeyim beni o dönem Kale’nin
ortaokuluna yazdırdı ancak bir ay gidebildim. Babam maddi imkansızlıklardan
dolayı beni okuldan aldı. Okul hayatım orada bitti, doktor olma hayallerim de.
Üzüldünüz
mü çok?
Üzülmez miyim? Okuldan alınışım. İçimde hep uhde
kaldı okul, okumak. O okul kıyafetlerini, şapkalarını çocukların üstünde her
gördüğümde için cız ederdi. Çok şık şapkalarımız vardı. Kendimi harika hissederdim o üniformanın içinde. Ama kısa sürdü.
Nasıl
bir hayat başladı bunda sonra sizin için?
Babamla birlikte İstanbul’a geldik. Kadıköy’de
Osman Ağa Camisi vardı. O camiinin yanında ayakkabı boyacılığı yaptık babamla. 6
ay kaldık İstanbul’da.
Babanız
da üzüldü mü sizi okuldan aldığı için?
Üzülmez mi? Ama o da haklıydı kendine göre. Başka
bir gelir kaynağı yoktu. Mecburen beni aldı, geldik ve boyacılık yaptık
İstanbul’da. Bana ‘oğlum 3 bin liramız olsun gideceğiz’ derdi. Para
biriktirmeye çalışırdık yani. 3 bin liramız oldu bu sefer ‘4 bin olsun
gideceğiz’ dedi. Sonra 5 bine çıktı. Annemi ve kardeşlerimi çok özlüyordum. Ama
onlar için çalışmak zorundaydık. Babam aslında memlekette hatırı sayılır bir adamdı
ama düşmüştü bir kere işte. Bir keresinde hiç unutmam boya sandığının üstünde
birden şapkasını çekti, yüzünü saklamaya çalışır gibiydi. Dikkatimi çekti
sordum,” Baba niye öyle yapıyorsun?” dedim. Bana yakınımızdaki bir adamı işaret
ederek,” Oğlum bak bu adam köyden benim çok samimi dostum. Beni böyle görmesin
istiyorum.” dedi. Utanmış, sonradan anladım.
Parayı
biriktirdikten sonra ne yaptınız?
Memleketimize döndük. Döndük ama babam ikiye
bölünmüştü ve çok üzgündü. İki oğlu ve bir kızı Ankara’daydı üvey annemle
birlikte. Sonra bizi de aldı Ankara’ya götürdü. Ayakkabı boyacılığı mesleğimiz
de hazırdı orada aynen devam ettik.
Kazandırıyordu
o zaman demek ki ayakkabı boyacılığı?
E, tabii. O meslekle ailemizi geçindirdik. Zamanla
seyyar satıcılığa terfi ettik. Bir iki sene devam ettik ama çok sıkıntı yaşardık
zabıtalarla, malımızı alır götürürlerdi sürekli. 16 yaşıma kadar işportacılık yaptım.
Gazanfer otobüs işletmesi vardı o dönem. Beni tanırdı sahibi. Beni işe aldı
katip olarak. Bir iki sene çalıştım sonra da gece müdürlüğüne terfi ettim. Ama
gündüzleri de çalışmaya devam ederdim. 18 yaşında da evlendim. Askere
gittiğimde iki çocuğum vardı.
Ticarete
ne zaman atıldınız?
21 yaşında ticarete atıldım. Ankara’da Çankırı
caddesinde 6 metre kare bir dükkanda kuruyemişçilik yapmaya başladım. Daha önce
deneyimim vardı, seyyar satıcılık yaparken kuruyemiş de satardım. Sonra onu
ticarete döktüm. Arka tarafta da bir tane imalathanemiz vardı. Küçücük bir
depoydu orası da. Orada da kuruyemiş imal etmeye başladık. Isıtıp,
kavuruyorduk. Çok güzel de işimiz vardı. Bir dükkan daha aldık kısa bir süre sonra. Bana göre o zamanın şartlarında saray gibi bir dükkandı, 60 metre kareydi. Ondan
sonra yavaş yavaş iki, üç, beş dükkanları büyüttük bu sefer de kuruyemiş toptancısı
olduk. 80 senesiydi ben 30 yaşıma gelmiştim. Biraz daha devam ettik sonra toptancıya
mal satar hale geldik. Kardeşlerim yetişmeye başladı bana. 3 tane erkek
kardeşim vardı.
“BAŞARIYI
BEN YAPMADIM ALLAH VERDİ.”
Çok çalışmak mı, zeka mı size
başarıyı getirdi? Yoksa ikisi bir arada mı?
İkisi bir arada olmazsa olmuyor. Çok çalışmak da
yetmiyor. Allah yardım ediyor, imkanlar yaratıyor. Allah nasip ettiyse de
oluyor. Akıl veriyor Allah sana, iş veriyor ama insanoğlu hep ben yaptım diyor. Aslında
sen yapmadın Allah verdi. Yönlendiren vardı seni. Unutmamak lazım bunu ama tabi
çok da çalışmak lazım…
Kardeşleriniz
dahil oldu, sonra ne oldu?
Onlar da yardımcı oldu, birleştik. Dükkanları
çoğalttık. Hem perakende hem toptan olarak VİP Kuruyemiş'i çok büyüttük. Ama bu
sene kuruyemiş işini bıraktık. Yeni ithalat işi yapmaya başladık. Hurma ithal etmeye
başladık. Kudüs, Medine, Tunus, İran hurması ithal ediyoruz. Ceviz ithal
ediyoruz ayrıca. Ukrayna’da fabrikamız var 83 tane de çalışan Ukraynalı işçimiz
var. Biz orada cevizleri alıyoruz işçiler onları sınıflandırıyor. Bu
sınıflandırmadan sonra da başta Türkiye olmak üzere pek çok ülkeye gönderiyoruz.
Amerika’dan da badem ithal ediyoruz. 4 tane de oğlum var onlarla da hep beraber
çalışıyoruz artık, daha güçlüyüz. Bundan dolayı farklı sektörlere de giriş yaptık.
Ankara’da Nişantaşı Pazarı markasını kurduk. Dört, beş bin metre kare alanda
isteyene istediği metre kare kadar yer kiralıyoruz. Ankara’nın üç yerinde
Nişantaşı Pazarı’mız var. Yine Ankara Yüksel caddesinde de güzel bir mağazamız
var.
Birlikten
güç doğmuş adeta, dayanışma önemli yani.
Kesinlikle. Sıkı kenetlenmiş bir aile yapımız var.
Hep beraber başardık pek çok şeyi. Başları her zaman ben oldum ama onlar da hep
destek oldular.
Bu yolda zorluklarınız olmuştur mutlaka. Neler
yaşadınız?
Beş seneliktik ticarette. Gece haber verdiler, depo
yanıyor dediler. Koştuk gittik, kül olmuştu her şey. Bugünkü sermaye ile 2
trilyon malımız varsa içerse 2 trilyon da borcumuz vardı. Sigorta da yoktu o
dönem.
Ne
hissettiniz o anda?
Çok üzüldüm, hastalandım. Çok emek vardı bir çırpıda
silindi her şey. Televizyonda hala yangın haberi gördüğümde aynı duyguları
yaşıyorum.
Mal
yandı, borç çok… Nasıl ayağa kalktınız tekrar, nasıl toparlandınız?
Yangından hemen önce gündüz 300 bin lira para çıkarmıştım Gaziantep’e. Antepli bir dostum vardı şimdi benim dünürüm oldu. Oğlumun kayın
babası. Ondan mal almıştım, onun parasını çıkarttım. Gece depo yandı, ertesi gün
de duymuş ve atlamış kendisi geldi Ankara’ya. O zaman dünür değildik, dosttuk. Karşımda
gördüğümde parayı alamadı herhalde diye düşündüm. Hastayım, yataktayım,”Ben
paranızı göndermiştim.” dedim. O da,”Ben de onun için geldim. Babamın sana
selamı var. Kasım bu parayı alsın ihtiyacı ne zaman biterse o zaman göndersin
diyor.” dedi. Borcumun karşılığı para gönderdiğim adam bana parayı geri ayağıma
getirdi. Onun gibi diğer esnaflar da aynı desteği gösterdi. Bana borcum olduğu
halde yeniden mal verdiler. Fındıkçısı, fıstıkçısı hepsi destek oldu.
Namusluyduk, dürüsttük. Borcuma çok titizdim, sözüme titizdim. Allah'tan büyük
bir mani olmazsa mutlaka öderdim borcumu. Senet kırdırırdım, borç alırdım ama
mutlaka öderdim. Bana çok faydası oldu o işin. Yangının akabinde bu mantığın meyvelerini
topladım. Bu sınavı böyle geçtik. Allah bize yardım etti, esnaf arkadaşlarımız
yardım etti. İyi niyet çok önemli… Nasıl toparladık, nasıl borcu ödedik,
hatırlamıyorum. Niyet önemli. Ben yanmışım ama borcumu ödemeyi kafama
koymuştum. Daha çok çalıştım, çalıştık.
El birliği ile büyüdük. Hala çalışıyor sayılırım. Sabah 9-10 da giderim, büroda
otururum. Sorarlarsa danışmanlık yaparım. Sormazlarsa söylemem. Çok şükür
soruyorlar bazen.
( gülümsüyor ) Ben oğullarıma devrettiğim zaman 10 kilo dahi
satsalar bana sorarlardı. ‘Oğlum kendi başına yap 2 kere, 3 kere zarar et ama
kendi başına yap. Yarın ölürsem bağımlı kalırsın bana.’derdim. Şimdi
sormuyorlar artık. Bazen kızıyorum hiç sormuyorsunuz diye. ( gülümsüyor )
İyi
ki okumamışsınız şu durumda. Siz doktor olsaydınız ülkemiz böyle saygın bir iş
adamı kazanamayacaktı belki de?
( Kahkaha atıyor ) ‘Bilemezsizin sizin için ne
hayırlı’ diyor dinimiz de. Şer kabul ettiklerin hayır, hayır kabul ettiklerin
şer olabilir. Ama çocuklarıma hep söylerim. ‘Oğlum okuyun. Diplomanızı asın
şuraya’ derim. Okumuşlarla çok şükür iyi kötü çevremiz var ama onlarla oturduğum
zaman ben biraz kendimi zayıf hissediyorum. İnsan kendini geliştirebilir ben de
geliştirmeye çalışıyorum ama okul çok başka. Gençler okumalı mutlaka, diploma
önemli. Gerçi biz de hayat okulundan geldik. Onu da herkes okuyamıyor. O da
şans işte.
Doktorluk
sizin hayalinizmiş ama aileden oldukça ünlü doktor da çıkmış. Bizim bildiğimiz
başarılı Kalp ve Damar Cerrahı Prof. Dr. Yusuf Kalko sizin yeğeniniz. Başka doktor
var mı ailede?
Evet, Yusuf bizim gururumuzdur. Çok azimli,
çalışkan, gayretlidir… Onun için ne söylesem az. O hem tıp fakültesini hem
hayat okulunu okudu. Çocukken çok şeker sattı bizim bayram tezgahlarında.
Kuruyemiş dükkanında yardım ederdi. Babasına yardım ederdi çay ocağında.
Hayatın her türlü zorluğunu gördü. Onun dışında torunum doktor, bir torunum da
eczacı. Bir diğeri de iç mimar. Eğitim çok önemli benim için. Yeni nesil mutlaka okumalı.
Köyünüzü
özlüyor musunuz?
Özlemez miyim? Allah nasip etti vilayetime, Ağrı’ya
bir okul yaptım. Büromda iki okul resmi vardı. İlkokul ve ortaokul… Ağrı’ya
aynı bahçenin içine ikisini de yaptırdım. Açılışında vali ve milletvekilleri
vardı. Açılış töreninde konuşma yaparken çok duygulandım. “Burada okudum,
burada büyüdüm ama ilkokulu bitirdim ondan sonrasına devam edemedim. Ben burada
çocukların ne halde olduklarını bildiğim için buraya geldim.”dedim. Her sene
600’e yakın ilkokul çocuğu 600’e yakın da ortaokul çocuğuna düzenli yardım
gönderiyoruz artık. 60’a yakın çocuğa burs veriyoruz. Çocuklar okumalı, eğitim
çok önemli. Bizim gibi insanlar da ihtiyacı olanları desteklemeli.
“KANSER
AKCİĞERİ SARMIŞ KALBE KADAR ULAŞMIŞTI. UMUT YOK DEDİLER AMA…”
İş hayatında atlattığı badirelerin ardından bu sefer
de kanser hastalığı yakasına yapışmış Kasım Bayram’ın. O sürecin detaylarını yeğeni
başarılı Kalp ve Damar Cerrahı Prof. Dr. Yusuf Kalko’dan aldım. Dayı yeğen
kader birliği yapmış adeta. Birlikte Amerika’ya da gitmişler ama oradan da
olumlu bir sonuç çıkmamış başarılı iş adamına. Aldıkları tek cevap “Durumu çok
kötü olmuş.” Bazen doktorların da çaresiz kaldıklarında başvurdukları bir cümle
vardır,”Biz elimizden geleni yaptık ama Allah’tan umut kesilmez.” derler. Aynen
bu cevabı almışlar başvurdukları her kapıdan. Ancak mucizevi bir süreç işlemiş
Kasım Bayram adına. Detaylarını Prof. Dr. Yusuf Kalko şöyle anlattı.
“90’lı
yıllardı, henüz tıp fakültesinin başlarındaydım. Dayım ise henüz 40’lı yaşlarda
ailemizin can damarı idi. Kanser olduğunu öğrendik. Tüm akciğeri sarmış kalbe
kadar ulaşmış kanser. Ameliyat şansı bulunmuyordu. Kanser konusunda uzman tüm
doktorlara gittik hatta yine kanserde uzman bir kadın doğum doktoruna bile
gittik ama her yerden aynı cevabı aldık. ‘Durumu çok kötü’ dediler. Fakat böyle
dönemlerde insan konduramıyor sevdiklerine hastalığı. Ben de konduramadım
dayıma. Dayıma belli etmemeye çalışıyorduk durumun ciddiyetini ama o çok zeki
bir adamdı her ne kadar saklasak da hastalığını, o anlıyordu. Duygusaldı,
içleniyordu hastalığına, 80-90 kiloluk adam 50 kilolara düştü. O dönem Amerika’da yaptığı başarılı ameliyatlarla adını duyuran Prof. Dr. Münci Kalayoğlu’na ulaştık, “arkadaşım var gelin dedi” ve dayımı oraya göndermeye karar verdik. Havaalanında yüzlerce kişi tüm akrabalar dualarla uğurladı bizi, dayımla birlikte gittik Amerika’ya. Biyopsi aşaması yoğun bakım süreci derken sonuçlar çıktı. Münci hoca beni yanına çağırdı. Dayımın akciğer kanseri olduğunu o da yineledi, akciğeri sarmış kalbe kadar ulaşmış tümör. “Pek tedavisi yok” dedi hoca. Literatür örneklerini döktü ve sadece 1 hastanın o dönem kemoterapiden fayda gördüğünü söyledi. “O da milyonda bir vakadır.” dedi. Ankara’ya döndük sonra. Gel zaman git zaman dayımın gırtlak kanserinden Londra’da tedavi görmüş bir arkadaşı orada fayda bulmuş. Dayım da oraya gitti, Radyoterapi kemoterapi aldı. Bırakmadı mücadeleyi doktorları umutsuz konuştu diye. Henüz çocukları küçüktü, “En büyüğünü evlendireyim onu göreyim bari. Ben torun torba göremem.” diyordu. Diyordu ama doktorun milyonda bir dediği ihtimal dayımda gerçekleşti. O kanseri yendi, bizi yalnız bırakmadı. Şimdi 18 torunu var ve şükürler olsun ki hepimize babalık yapmaya devam ediyor. Herkes dayısını çok sever, ama o sıradan bir dayı değil. Sadece benim değil tüm ailenin atası, babası o. Maneviyatı çok güçlü bir adam o ve aldığı dualar, yaptığı hayırlar ve ilahi güç onu yaşattı. Bunun adı mucize ise evet o bir mucize. Buradan çıkarılan sonuç şu öldürmeyen Allah öldürmüyor. Hastalık yok, hasta var. Umutsuzluk diye bir şey yok hayatta, dualar ve inanç var. Amansız hastalık yok, o hastalığa galip geleceğine olan inanç var. Bir hekim olarak da şunu çok net söylüyorum, her hastalık aynı sonuçla sonuçlanmaz.
Röportaj: Şükriye Özgül
