VARİS
BASİT BİR ESTETİK SORUN DEĞİL…
Kusursuz
fiziğin vazgeçilmez sembolü bacaklarda zamanla oluşan varisler güzelliğe gölge
düşürüyor. Estetik bir kusur sandığımız varisler hakkında ise uzmanlar
uyarıyor,” Varis sanıldığı gibi estetik bir sorun değil ciddi bir damar
hastalığıdır ve zamanında önlem alınması gerekir. Gecikilen durumlarda
ayaklarda ve bacaklarda açık kötü kokulu yaralar, şiddetli ağrılar
görülebildiği gibi akciğer embolisi sonucu sessiz ölüme dahi neden olabilir.” Kalp
ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yusuf Kalko varislerle ilgili tüm
bilinmeyenleri paylaştı.
Çoğunlukla
bacaklarda görülen varisler bir damar hastalığı olup, kanı akciğer ve kalbe
geri taşıyan toplar damarların ilerletici bir şekilde genişlemesidir. 20’li
yaşlardan itibaren her kadınlarda hem de erkeklerde görülmeye başlar. Özellikle
uzun saatler ayakta kalanlarda daha sık görülür. Çok sık görülen bir
rahatsızlık olduğu için genellikle önemsenmez ancak ağrılar oluşmaya
başladığında kişiler hekime başvurmayı tercih eder.
Ailede varis sorunu olanlar dikkatli
olmalı
Diğer
toplardamar hastalıkları gibi varis hastalığında da en önemli faktör aileden
gelen yatkınlıktır. Anne ve babanın yanı sıra birinci dereceden yakın diğer
aile bireylerinde varis sorunu yaşanıyorsa dikkatli olmakta fayda var. Bu
kişiler genetik yatkınlığın yanında uzun süreler ayakta kalıyor ya da uzun süre
sabit oturuyor ise aynı zamanda sigara tiryakiliği ve kilo ile mücadele
ediyorsa varis oluşma oranı daha yüksektir. Özellikle kadınlarda hamilelik ve
doğum sonrası kendini daha fazla gösterir.
Erkenden önlem almakta fayda var
Varis
ve venöz yetersizliği teşhisi ile ilgili damar sistemi muayenesi sonrası
Doppler Ultrason ve gerektiğinde Venografi gibi tetkiklerle varis ve venöz
yetersizliği teşhisi konulabiliyor. Yapılan tetkikler neticesinde hastalığın
ilerleme derecesine göre venöz basıncısını düşüren ilaçlar ve varis
çoraplarının düzenli kullanımının yanı sıra, lazer tedavileri ve gerektiğinde
cerrahi müdahaleler gibi kombine tedavi yöntemleri mevcut. Özellikle son yıllarda
uyguladığımız İğne tedavisi ve Buhar tedavisi gibi yöntemler en konforlu tedavi
seçenekleri arasında yer alıyor.
Varis
ve venöz yetersizliğin tedavilerinin gecikmesi durumunda ayak ve bacaklarda
akıntılı, kokulu ve iyileşmeyen yaralara neden olabiliyor. Trromboflebisit
dediğimiz damar içi iltihapları ise en ciddi sonuçlar arasında olup
venözthrombozlar sonu akciğer ve kalp damarlarını pıhtı ile tıkamasına neden
olabilir. Bu durum da ani ölümlere neden olabilir.
Bu belirtiler varsa vakit kaybetmeden
uzaman başvurun
·
Bacaklardaki
kılcal damarlar belirginleşmeye başlamışsa,
·
Kıvrımlı
bir şekilde damarlar kabarıklaşmaya başlamışsa,
·
Kaşıntı,
ağrı, yanma ve kramplar oluşmaya başlamışsa,
·
Bacaklarda
özellikle efor sonrası istirahat halindeyken ağrı, ağırlık hissi ve yorgunluk
hissediliyorsa,
·
Ayak
bileğinde mor lekeler ve şişlik oluşuyorsa,
·
Ciltte
kızarıklık, kaşıntı ve kuruluk hissi oluşuyorsa,
·
Küçük
çarpma veya yaralanmalar sonrası cilt altında iyileşmesi zaman alan kanamalar
oluşuyorsa.
Varisler için önlem almanın yolları
·
Kadınların
en büyük tutkusu şüphesiz topuklu ayakkabılar. Ancak bunlar maalesef uzun süre
kullanılması durumda varislere davetiye çıkarıyor. Bunun için de yüksek topuklu
ayakkabılardan vazgeçmek ya da kullanımını azaltmak gerekir.
·
Topuklu
ayakkabılar kadar düztaban sandalet ve babetler de varis oluşumuna neden
oluyor. En ideal ayakkabı hafif topuklu rahat modellerdir.
·
Topuklu
ayakkabılardan sonra kadın bir diğer tutkusu dar kıyafetler de maalesef
varislere neden oluyor. Bunların yerine daha rahat kıyafetler tercih etmeye
dikkat etmek gerekir. Ayrıca sıkı kemerler beli ince gösterdiği için çok tercih
edilir. Ancak kan akımını zorlaştırdığı için varislere neden olur.
·
Hareketli
yaşamı benimseyin. Özellikle yüzme varis oluşumunu engelleyen en büyük
nedendir. Ayrıca plates, tempolu yürüyüş ve koşu da varis oluşumunu engeller
ancak bacağı zorlayan ağırlık kaldırma hareketlerinden uzak durmak gerekir.
·
Her
duştan sonra bacaklarınıza soğuk su ile masaj yapın.
·
Fazla
kiloları vermeye çalışarak kilonuzu dengede tutun.
·
Sigarayı
hayatınızdan tamamen çıkarın.
·
İstirahat
esnasında ya da uykuda bacaklarınızı bir destek vasıtası ile 10 santim kadar
yukarıda tutmak da varis oluşumunu engeller.
·
Doğru
beslenme şeklini benimseyerek Akdeniz mutfağını alışkanlık haline getirmek
gerekiyor. Yağlı, baharatlı yiyeceklerden uzak durmak gerekiyor.
·
Ofis
ortamında çalışanlar ve masa başı iş yapanlar uzun saatler oturmak zorunda
kalırlar. Onlara tavsiyemiz 1 saat arayla kalkıp hareket etmeleri. Bunu
yapamıyorlarsa oturdukları yerden ayaklarını V şeklinde sırayla baş parmakları
daha sonra topukları birleştirerek sık sık hareket ettirmeleridir.
Tedaviler son derece gelişmiş ve
konforlu
Varis
sorunları için pek çok tedavi yöntemi var. Hastalık derecesine göre ilaç tedavisi,
varis çorabı kullanımı ve lazerli tedavilerin yanında cerrahide de hastaya
konfor getiren tedaviler mevcut. Özellikle ileri yaştaki hastalara, hamilelere,
alerji, obezite sorunu, romatizma, şeker, kalp ve böbrek rahatsızlığı gibi
farklı rahatsızlıkları yaşayan hastalara son yıllarda İğne tedavisi dediğimiz
Skleroterapy’ yi uyguluyoruz. Skleroterapy
temel olarak bir maddenin ilgili damar içine enjeksiyonu ile bu damarın kollebe
olmasını ve içinden kan geçemeyecek bir hale gelerek gözden kaybolmasını
sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu sıvı madde kendi halinde ya da köpük
oluşturarak enjekte edilebilir. Skleroterapy0.5 mm ve 0.3 mm çapına kadar olan
küçük toplardamar ve kılcal damarlarda kullanılır. Skleroterapy hastaya acı
veren bir tedavi şekli değildir. Bunun
için oldukça küçük çaplı iğneler kullanılır ve seanslar 2 günde bir uygulanır. Skleroterapy sonrasında enjeksiyon yapılan bölgeye
kompresyon yapacak şekilde elastik bandaj ve tedavi süresince varis çorabı
giyilmesi tavsiye ediyoruz. Cerrahi müdahale gerektiren varisler için bir diğer
tavsiye edebileceğim yöntem de Buhar Tedavisi. Çok konforlu, yarım saat gibi
bir sürede, isteğe göre lokal ya da genel anestezi altında steril ortamda
yapılan bir operasyon. Avrupa’da çok yaygın olarak kullanılan bu tekniği birkaç
yıldır ülkemizde de uyguluyoruz ve son derece başarılı sonuçlar aldık.
Varisin nüksetmesi engellenemez
Tüm bunları
uygulamamıza rağmen variste ne yaparsak yapalım nüksetmesini engelleyemeyiz.
Genetik yatkınlık, hamilelik gibi durumlarda varisler tekrarlar. Yaşam
biçimimizi tamamen değiştirsek de en iyi tedaviyi alsak da bu değişmez. Ancak
önlem almamız da kaçınılmaz. Son olarak yapılan araştırmalarda tedavilere
yönelik yayınlanan oranlar dahilinde hastalara nüksetme oranı en az tedavileri
önermeye çalışıyoruz. Açık ameliyatı çok özel durumlar hariç tavsiye etmiyoruz
çünkü yüzde 25’lik bir oranla nüksetme oranı en yüksek tedavi şekli arasında
yer alıyor. Lazer ya da radyo frekans uygulamalarında bu oran yüzde 10-
15’lerde. Su buharı tedavisi güncel tedavilerde yüzde 7 ile en düşük orana
sahip. Ama
şu var hiçbir teknik yüzde 100 başarılı olamaz.Variste tekrarlamayı etkileyen genetik yatkınlık, gebelik,
yaşam tarzı ve tedavi yöntemleri direkt varis nüks oranlarında etkilidir.
Varis tipleri
·
Venöz
Yetersizlik: Bacak damarlarında meydana gelen genişleme sonucu, damarların
ciltte kıvrımlı bir şekilde kabarıklaşmasıdır. Bunun nedeni ise bacaklardaki
yüzeysel toplardamarlarda kanın kalbe doğru değil de ayağa doğru gitmesi sonucu
damarlarda oluşan genişlemedir.
·
Venöz
yetersizliğin daha derini ve tehlikelisi ise İç varis olarak bildiğimiz ayak
bileği çevresindeki ciltte kalınlaşma ve renk koyulaşması ile birlikte
yaraların görülmesidir. Zamanla damar içi iltihaplara da dönüşebilen iç
varisler önlem alınmazsa ölüme kadar götürebiliyor. İç varisler bacağın iç
kısmında kemiğe yakın ana toplardamarlarda kanın geriye bacağa doğru kaçması
sonucu oluşur.
· Kılcal Damar Varisleri: Estetik olarak
kadınları son derece rahatsız eden bir varis türüdür. Cilt üzerinde ince
kırmızı veya mor tonlarındaki toplardamar genişlemeleridir.